Pijn bestrijden, pijn beleven

Pijn is de algemene term voor het ervaren van ongenoegen na een verwonding. Bij het woord pijn denkt men over het algemeen direct aan lichamelijke pijn. Hoewel pijn vaak lichamelijk is, kan pijn wel degelijk psychisch zijn. Bij liefdesverdriet of depressiviteit, is er immers ook sprake van pijn. De pijn van een gebroken hart of een hartinfarct zijn natuurlijk geheel verschillend, maar in beide gevallen kan men pijn ervaren. Pijn is vrijwel altijd een waarschuwingssignaal dat er iets niet goed gaat. Toch is dat niet altijd waar, want pijn van weeën bij een bevalling is geen teken dat er iets niet goed gaat, maar het is een teken dat je aan het bevallen bent. In het merendeel van de overige gevallen van lichamelijke pijn is pijn echter gewoon een waarschuwing dat je je bezeerd hebt of dat er in je lichaam iets niet in orde is. Pijn is feitelijk een signaal en pijn wordt vrijwel altijd als onprettig ervaren.

Pijn ervaren we niet allemaal hetzelfde. De ene persoon heeft overigens ook een hogere pijndrempel als de ander. Er bestaan zelfs mensen die geen lichamelijke pijn kunnen voelen door een zeldzame gen mutatie die congenitale analgesie wordt genoemd. En van mensen die het Syndroom van Down hebben is bekend dat ze meestal wat minder snel pijn ervaren, oftewel, hun pijngrens ligt hoger. Dit wil niet zeggend at zij geen pijn voelen. Ze zijn iets kwetsbaarder voor lichamelijke klachten omdat ze mogelijk later aangeven pijn te hebben.

Wat is pijn?

Lichamelijk pijn ervaren is een teken dat er in het gebied waar de pijn gevoeld wordt een verwonding heeft plaatsgevonden. De pijn is een reactie op die verwonding. Pijn kan ook een symptoom zijn van ontstekingen, of van voorwerpen waar het lichaam last van heeft, zoals bijvoorbeeld galstenen of nierstenen. Pijn is echter een breed begrip. Hoofdpijn is in principe geen gevolg van een beschadiging, en menstruatiepijn, of pijn tijdens een bevalling, wil (als alles goed is) niet zeggen dat er iets loos is in je lichaam. Ook kunnen mensen erge pijn hebben terwijl er geen oorzaak voor gevonden wordt, en bij het fenomeen fantoompijn treedt pijn op in een geamputeerd lichaamsdeel. Een lichaamsdeel wat er dus niet meer zit.

Hoe wordt pijn waargenomen?

Bij pijn wordt er een stofje aangemaakt: prostaglandine. Dit stofje helpt signalen van pijn naar de hersenen te leiden, door zenuwen te prikkelen. Via het ruggenmerg wordt aan de hersenen doorgegeven dat er sprake is van pijn. Pijn dient als waarschuwing. Als we geen pijn zouden voelen zouden we heel snel verongelukken of doodgaan aan infecties. We zouden niet begrijpen waarom we onszelf moeten beschermen tegen verwondingen en we zouden risico's nemen die ons leven continu in gevaar zouden brengen. Er zijn twee soorten lichamelijke pijn:

• Pijn die acuut optreed - ongeval, blessure, et cetera.
• Pijn die chronisch is - pijn in gewrichten, RSI, aanhoudende migraine, et cetera.

Geestelijke pijn

Hoewel het bij pijn omschrijving niet expliciet genoemd wordt zou je ook voor geestelijke pijn kunnen stellen dat er twee soorten pijn bestaan:

• Pijn die acuut optreedt - bij liefdesverdriet of rouw bijvoorbeeld
• Pijn die (chronisch) aanwezig is - depressie, angststoornissen, angsten algemeen, psychose et cetera

Uit onderzoek is in elk geval wel gebleken dat het gebied in de hersenen dat actief is bij geestelijke pijn (zoals bijvoorbeeld door iemand stelselmatig te negeren) hetzelfde gebied in de hersenen is wat actief is bij lichamelijke pijn.

Bij pijn waarvoor geen oorzaak is, of pijn die ontstaat na (niet zelf te behandelen) letsel, neem je altijd contact op met de huisarts. Ook als je pijn niet kunt verklaren is het nodig om langs de huisarts te gaan.